Celiakia jest chorobą, która dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie. Jest to schorzenie przewlekłe, które polega na nietolerancji glutenu – białka występującego w pszenicy, jęczmieniu i życie. Często mylona z alergią pokarmową lub nietolerancją laktozy, celiakia wymaga specjalnej diety przez całe życie.

Objawy celiakii mogą być różnorodne i niejednoznaczne. Wśród najczęstszych można wymienić: biegunki lub zaparcia, wzdęcia brzucha, utrata masy ciała bez wyraźnego powodu oraz zmiany skórne (np. wysypki). U niektórych pacjentów pojawia się również anemia czy niedokrwistość z niedoboru żelaza.

Diagnoza celiakii może być trudna ze względu na podobność objawów do innych schorzeń jelitowych. Jednakże istnieje kilka testów pozwalających potwierdzić podejrzenia lekarza o tej chorobie. Najważniejszym z nich jest badanie krwi – jeśli stężenie przeciwciał antygliadynowych IgA będzie znacząco podwyższone, konieczna jest dalsza diagnostyka.

Przyczyny

Do dzisiaj nie ustalono jednoznacznych przyczyn rozwoju celiakii u poszczególnych osób. Wiadomo jednak, że jest to choroba genetyczna – osoby z rodzin obciążonych celiakią są bardziej narażone na jej wystąpienie. Ponadto, uważa się również, że czynniki środowiskowe (np. infekcje wirusowe) mogą wpływać na rozwój tej choroby.

Innym ważnym aspektem jest wiek pacjenta w momencie rozpoznania celiakii. W większości przypadków diagnoza stawiana jest między 30 a 60 rokiem życia, ale coraz częściej pojawiają się także dzieci i młodzież z tą chorobą.

Diagnostyka

Jak już wspomniano wcześniej, podstawowym badaniem diagnostycznym przy podejrzeniu celiakii jest oznaczenie przeciwciał antygliadynowych IgA we krwi pacjenta. Jeśli wynik będzie dodatni lub graniczny, konieczne może być wykonanie biopsji jelita cienkiego w celu potwierdzenia diagnozy.

W ostatnim czasie pojawiła się również możliwość wykorzystania testów genetycznych do wykrycia predyspozycji do rozwoju celiakii u osób bezobjawowych lub ze słabo nasilonymi objawami klinicznymi.

Leczenie

Leczenie celiakii polega głównie na eliminacji glutenu z diety pacjenta przez całe życie. W przypadku dzieci i młodzieży, u których dieta jest szczególnie ważna dla prawidłowego rozwoju organizmu, konieczne może być również stosowanie suplementów witaminowych.

Ważnym aspektem leczenia celiakii jest także edukacja pacjenta oraz jego rodziny na temat odpowiedniej diety bezglutenowej. Obecnie istnieje wiele produktów dostępnych w sklepach spożywczych oznaczonych jako „bezglutenowe”, jednak należy pamiętać o dokładnym czytaniu etykiet i unikaniu potencjalnych źródeł glutenu (np. sosy lub przyprawy zawierające pszenicę).

Podsumowanie

Celiakia to choroba przewlekła wymagająca specjalnej diety przez całe życie. Jej objawy mogą być różnorodne i niecharakterystyczne, dlatego też diagnoza często bywa trudna. Jednak dzięki postępom medycyny możliwe jest szybkie wykrycie tej choroby oraz zapewnienie odpowiedniego leczenia pacjentowi.

Jeśli masz podejrzenie celiakii lub występują u Ciebie jej typowe objawy – nie zwlekaj z wizytą u lekarza! Pamiętaj, że tylko właściwie postawiona diagnoza pozwoli Ci prowadzić zdrowe życie bez dolegliwości jelitowych.